Lady Day. John Coltrane. One with the Sun...

Σαν σήμερα, 17 Ιουλίου, στο απομεσήμερο της καλοκαιρινής εποχής, έφυγαν απ' τη ζωή ο John Coltrane και η Billie Holiday. Χτυπημένος από την αρρώστια ο John. Θλιμμένη και καταπονημένη από τις καταχρήσεις η Billie. Ο Coltrane ήταν 41 χρονών. Η Billie Holiday 44.

Κι όμως, πόσα έκαναν στα χρόνια της ζωής τους. Άλλαξαν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη μουσική, όποτε ακούμε ένα σαξόφωνο να παίζει ή μια γυναίκα να ξεχύνει την ψυχή της στο μικρόφωνο. Ποιός ξέρει. Ίσως αν ζούσαν παραπάνω, μπορεί και να άλλαζαν τον κόσμο.

Από τις υπέροχες γυναικείες φωνές της τζαζ, καμία δε τραγούδησε ξανά όπως η “Lady Day”. H χροιά της φωνής της, βαθιά μπολιασμένης με τα Blues, φωνή που δεν ερμήνευε μόνο μα βίωνε κάθε στίχο ξεχωριστά, ήταν αδύνατο να αποτελέσει αντικείμενο μίμησης. Όσο αφορά το σαξόφωνο του Coltrane... Κατόρθωσε, σε διάστημα λιγότερο από μια δεκαετία, να μετατραπεί από μουσικό όργανο σε μέσο πνευματικής ανάτασης, αγγίζοντας τα απώτατα όρια της τέχνης. Aν η Billie ώθησε στα μεγαλύτερα βάθη το συναισθηματικό υπόβαθρο αυτής της μουσικής, ο Coltrane εκτόξευσε στα ύψη την τεχνική πλευρά της, παντρεύοντας τη με την πνευματικότητα.

Και αν η Billie γνώρισε ήδη από παιδί τον ρατσισμό, τη ζωή του δρόμου, τις διακρίσεις και την κακομεταχείριση, αναγκάζοντας τη να γίνει “πιο σκληρή και απ' τους σκληρούς”, μα βαθιά εύθραυστη στο εσωτερικό της, ο Coltrane έζησε σε μια εποχή που ανέτειλε το άστρο της απελευθέρωσης, για πρώτη φορά στα χρονικά. Στα χρόνια της δεκαετίας του 60 η μουσική του αντανακλούσε αυτό το αίσθημα ελευθερίας, μα και μια διάθεση αναζήτησης, δημιουργίας του κόσμου ξανά απ' την αρχή, μα και του εαυτού σου παράλληλα – με υλικά τις νότες.

Η φωτογραφία που βλέπουμε είναι υποθετική – την έφτιαξα για την περίσταση. Ποτέ οι δυο τους δεν έπαιξαν, ο ένας δίπλα στον άλλον, καθώς έζησαν σε διαφορετικές περιόδους. Τον καιρό που έδυε το άστρο της Billie, ανέτειλε ο ήλιος του Coltrane – ή η φλόγα, αν προτιμάτε, φλόγα που άστραψε εκθαμβωτικά και έσβησε γρήγορα.

Κι όμως, έφυγαν την ίδια μέρα, στην καρδιά του καλοκαιριού. Ποιός ξέρει. Ίσως να έγιναν ένα με τον ήλιο.

“If I'm going to sing like someone else, then I don't need to sing at all”.

“I never hurt nobody but myself and that's nobody's business but my own”.

~ Billie Holiday

“I'd like to point out to people the divine in a musical language that transcends words. I want to speak to their souls”.

~ John Coltrane