expr:content='”” + data:blog.postImageUrl’ property='og:image'/>

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2014

"Respect": Η Ιστορία ενός Τραγουδιού






"All i am asking... is for a little RESPECT". Αναμφισβήτητα ένας από τους περισσότερο αναγνωρίσιμους στίχους στην ιστορία της μουσικής. Λόγια και νότες που ξεπέρασαν το στενό όριο του καιρού τους και εκτινάχτηκαν στο διαστημικό εκείνο όχημα που θα τα μετέφερε πέρα το φάσμα του χρόνου – θα τα έκανε διαχρονικά. Ταυτόχρονα όμως τα λόγια αυτά συνδέθηκαν όσο λίγα με την εποχή που τα ανέδειξε – μια εποχή αφύπνισης, εξέγερσης, ανάκτησης δικαιωμάτων. Μια περίοδος της ιστορίας που σαν ξυπνητήρι φώναξε πάνω στα αυτιά κάθε κοιμισμένου.

Μα για δες – το ξυπνητήρι αυτό ηχούσε σαν τη φωνή μίας γυναίκας. Μια φωνή ζωηρή, δυναμική, ενεργητική, υπερχειλίζουσα πάθος. Και το όνομα αυτής της γυναίκας είναι Aretha Franklin.  

Ο λόγος φυσικά για το "Respect", ένα από τα σημαντικότερα τραγούδια-μανιφέστα που γράφτηκαν ποτέ, μα και θεμέλιο στην εξέλιξη της Soul μουσικής. Τον καιρό εκείνο που η Soul, σαν άλλη αγριόγατα, φανέρωνε στον έκπληκτο κόσμο τα νύχια και τα δόντια που δέσποζαν πίσω από το αγαπησιάρικο παράστημά της… Τον καιρό που η μαύρη μουσική πρωτοστατούσε στους αγώνες για τα δικαιώματα των μαύρων, μα και των καταπιεσμένων του κόσμου όλου. Εκεί, στα τέλη της δεκαετίας του 60. 

Μα αν το “Respect”, όπως το ερμήνευσε η Aretha Franklin, στάθηκε σημαιοφόρος μιας εποχής κοινωνικής ανάτασης, έχει ενδιαφέρον να θυμίσουμε στον κόσμο πως το τραγούδι, στην αυθεντική του εκδοχή, συνιστά έναν ύμνο στον έρωτα και στην αφοσίωση ενός ανθρώπου απέναντι στη σύντροφο του. Το αυθεντικό “Respect” γράφτηκε και ερμηνεύτηκε πρώτη φορά από τον Otis Redding. Οι στίχοι και το νόημα του τότε ήταν πολύ διαφορετικά, σε σχέση με την εκδοχή που θα το διαδεχόταν. Έχει ενδιαφέρον να δούμε πως ένα βαθύ ερωτικό κομμάτι, γραμμένο από έναν άντρα για τη γυναίκα που αγαπάει, έφτασε να μετατραπεί σε ύμνο της γυναικείας χειραφέτησης…






***


Όλα ξεκίνησαν με τον Otis Redding - τη σημαντικότερη φωνή της ιστορικής Stax Records και έναν από τους μεγαλύτερους και επιδραστικότερους ερμηνευτές της Soul, όλων των εποχών. Ήταν το έτος 1965, όταν ο Redding έγραψε και ηχογράφησε το τραγούδι, για τον δίσκο του "Otis Blue" – αναμφισβήτητα το κλασικότερο του άλμπουμ και ένας δίσκος-ορόσημο της μαύρης μουσικής. Οι στίχοι αναφέρονται σ' έναν άντρα που εργάζεται σκληρά, αντιμετωπίζει δυσκολίες, και το μόνο που γυρεύει στο τέλος, γυρνώντας σπίτι του το βράδυ, είναι "λίγο σεβασμό" από τη γυναίκα και την οικογένεια του. Ο τόνος του είναι συναισθηματικός, σχεδόν παρακλητικός- αναφέρεται με τρυφερότητα στη γυναίκα του, λέγοντας πως είναι διατεθειμένος να μοιραστεί μαζί της τα πάντα, και το μόνο που ζητάει σε αντάλλαγμα είναι λίγο σεβασμό.


What you want
Honey you've got it
And what you need
Baby you've got it
All I'm asking
Is for a little respect when I come home
Hey little girl, you're so sweeter than honey
And I am about to just give you all my money
All I'm asking for
Is a little respect when I come home







Μάλιστα είναι διατεθειμένος να ανεχτεί το οτιδήποτε από την πλευρά της γυναίκας του, αρκεί αυτό να γίνεται όσο εκείνος απουσιάζει:


Do me wrong
Honey if you wanna
You can do me wrong Honey while I am gone
But all I'm asking for
Is for a little respect when I come home


Ερμηνευμένο από τον Otis Redding, το αυθεντικό “Respect” συγκαταλέγεται στο πλούσιο ρόστερ των ερωτικών τραγουδιών του, αποκαλύπτοντας έναν άντρα πονετικό κι ευαίσθητο. Έναν άντρα που αγαπάει βαθιά τη γυναίκα του και την έχει απόλυτη ανάγκη.








***


Δύο χρόνια μετά όμως, εν έτει 1967, θα επερχόταν μια καθοριστική μεταμόρφωση. Μία νεαρή τραγουδίστρια της Soul, όχι ιδιαίτερα γνωστή ακόμα, αποφάσισε να διασκευάσει το τραγούδι του Redding... Η διασκευή όμως δεν στάθηκε μόνο στο κομμάτι της μουσικής… Μα επεκτάθηκε στον πολύ σημαντικό τομέα των στίχων. Οι αλλαγές φαινομενικά ήταν μικρές – μα εκείνες που έγιναν, σχεδόν αναποδογύρισαν ως δια μαγείας το τραγούδι, μεταμορφώνοντάς το, δημιουργώντας κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό. Και αν η αυθεντική εκδοχή είχε σκοπό να συγκινήσει… η διασκευή είχε σκοπό να προκαλέσει. Το χέρι της δεν άπλωνε σαν χάδι… μα τινασσόταν σαν χαστούκι. Η φωνή της δε ξεχείλιζε μόνο συναίσθημα… μα και από έναν πρωτόγνωρο, για τα δεδομένα των καιρών, δυναμισμό. Ήταν ερωτική και ταυτόχρονα προκλητική. Ήταν μια γυναίκα που δεν ανεχόταν κάποια πράγματα και δε φοβόταν πια να το δηλώσει ευθαρσώς.

Ήταν η Aretha Franklin. Και μετά από τη διασκευή αυτή, η οποία παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο άλμπουμ της “I Never Loved A Man The Way I Loved You” – τον δίσκο που την καταξίωσε – Μετά από τη διασκευή αυτή τίποτα δε θα ήταν ξανά ίδιο για τη Soul μουσική.








H Franklin πήρε τον βασικό κορμό του τραγουδιού, μουσικό και στιχουργικό, έκανε όμως ορισμένες σημαντικές διαφοροποιήσεις. Τώρα το "Respect" αποδίδεται από την οπτική γωνία της γυναίκας, όχι του άντρα. Ο τρυφερός, σχεδόν παρακλητικός τόνος των στίχων του Redding, έχει παραχωρήσει τη θέση του σε έναν τόνο πέρα από συναισθηματισμούς. Η Aretha δε ζητάει τον σεβασμό - τον απαιτεί.

"Διαθέτω όλα όσα χρειάζεσαι", μας λέει. "Θα σου δώσω ό, τι έχω, μα γυρεύω το δικό μου μέρισμα, επί ίσοις όροις. Το μόνο που ζητώ είναι σεβασμό από σένα, όταν γυρίζεις σπίτι".

(Ooh) What you want
(Ooh) Baby, I got
(Ooh) What you need
(Ooh) Do you know I've got it
(Ooh) All I'm askin'
(Ooh) Is for a little respect when you come home (just a little bit)

Ο δυναμισμός ξεχειλίζει, αναδεικνύοντας μια γυναίκα σε πλήρη γνώση της δύναμης, της σκέψης και της σεξουαλικότητας της. Mία γυναίκα που διαθέτει η ίδια χρήματα – δεν τα λαμβάνει όλα από τον άντρα της (“so is my money”). Το αυθεντικό τραγούδι θύμιζε περισσότερο την αφοσίωση ενός πιστού και αγαπημένου σκύλου. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με μία αγριόγατα.

Ooh, your kisses (ooh)
Sweeter than honey (ooh)
And guess what (ooh)
So is my money (ooh)
All I want you to do (ooh) for me
Is give it to me when you get home (re, re, re ,re)
Yeah baby (re, re, re ,re)
Whip it to me (respect, just a little bit)
When you get home, now (just a little bit)







Σε κάποιο σημείο η λέξη R-E-S-P-E-C-T απαγγέλεται γράμμα προς γράμμα, ενώ η Franklin τραγουδάει, συνοδευόμενη από πλήθος γυναικών… Προκλητικά επαναλαμβάνουν στίχους όπως “sock it to me”.


R-E-S-P-E-C-T
Find out what it means to me
R-E-S-P-E-C-T
Take care, TCB
Oh (sock it to me, sock it to me, sock it to me, sock it to me)
A little respect (sock it to me, sock it to me, sock it to me, sock it to me)


...Και αν δε λάβει τον σεβασμό που επιζητά, μας λέει απερίφραστα:


Or you might walk in (respect, just a little bit)
And find out I'm gone (just a little bit)



***


Kάπως έτσι λοιπόν γράφτηκε ιστορία. Για τον Otis Redding το “Respect” έμελλε να καταξιωθεί ως ένα από τα ομορφότερα τραγούδια του. Για την Aretha Franklin, το τραγούδι που την ανέδειξε και το πρώτο από μια σειρά λαμπρών επιτυχιών. Για το αναδυόμενο κίνημα των δικαιωμάτων των γυναικών, το “Respect” θα μετατρεπόταν σε σημαία.


Και για τη μουσική συνολικά, θα απέβαινε ένα από τα λαμπρά ορόσημά της.






8 σχόλια:

  1. Ο μονος λογος για ταξιδι στη γη της μαγειας....ν.ορλεανη!!!! Γνησιες φωνες,μουσικες,ζωες!respect!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νέα Ορλεάνη, Χάρλεμ, Σικάγο, Mέμφις Τενεσσί, Ντιτρόιτ... και από τα μακρινά εκείνα μέρη, στα αυτιά μας, χαρίζοντας μας μοναδικά ταξίδια. Γειά σου Χριστίνα!!!

      Διαγραφή
  2. Και ένα μεγάλο και αντάξιο RESPECT και στη ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΑΝΑΡΤΗΣΗ "Κούνελε"......!!!! εκπληκτικό αφιέρωμα.....! για μια ακόμα φορά φίλε υποκλίνομαι στη δουλειά και άποψή σου.
    Νάσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Γιάννη, κάθε σχόλιο σου να ξέρεις με τιμάει. Σε ευχαριστώ πολύ! Καλό βράδυ να έχεις!

      Διαγραφή
  3. Αρχικά να πω ότι χαίρομαι πάρα πολύ που επισκέφτηκες το "Σιγά τ' αβγά" και έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία να βρω αυτό το βλογ! Εντάξει, βρήκα και την "Κουνελοχώρα", αλλά αυτό εδώ είναι αλλιώς!
    Δεν ξέρω πιο ποστ να πρωτοδιαβάσω και ποιες μουσικές να πρωτοακούσω!
    Αγαπημένο άσμα το Respect, αν και το πιο αγαπημένο μου από εκείνο το άλμπουμ είναι το Drown in My Own Tears.
    Τώρα, όσο για την ανάλυση και την ιστορία του κομματιού, τι να σου πω; Σου βγάζω το καπέλο. Μεθ' υποκλίσεως, εννοείται!
    Και τώρα θα μου επιτρέψεις να αποχωρήσω, γιατί κάπου εδώ πέρα μέσα πήρε το μάτι μου τον Robert Johnson να με περιμένει στο σταυροδρόμι και θέλω να πάω να τον βρω!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μετά από αυτά τα λόγια, δε μπορώ παρά να βγάλω απ' το πατάρι το ωραιότερο χαλί μου, να φυσήξω από πάνω του τη σκόνη και να το στρώσω, σαν μια μικρή μορφή υποδοχής! Καλώς ήρθες! αυτό είναι το μουσικό λημέρι μου και η Κουνελοχώρα το... γενικότερο. Καθώς βλέπω ψάχνεσαι πολύ με τη μουσική, ένα είναι βέβαιο: θα κάνουμε ωραία μουσικά ταξίδια εδώ. Απολαμβάνω να πετυχαίνω μουσικόφιλους συνταξιδιώτες...

      Αυτά για την ώρα... σε χαιρετώ!!!

      YΓ - φοβερό το "Drown in my Own Tears" μα και ο δίσκος στο σύνολο του, η μία τραγουδάρα μετά την άλλη!

      Διαγραφή
    2. Ω! Ευχαριστώ πολύ για το ευγενικό καλωσόρισμα!
      Είσαι πολύ φιλόξενο κουνέλι και πάνω από όλα νοικοκυρεμένο! Αμέσως να στρώσεις το χαλί για να διαβώ! Εύγε!
      Όχι σαν κι εμένα που κωλυσιεργώ κι ακόμα να στρώσω τα χαλιά στο σπίτι... Όμως το έβαλα στόχο για την Παρασκευή!

      Η αλήθεια είναι ότι πλέον δεν ψάχνομαι ιδιαιτέρως με τα μουσικά πράγματα. Τουλάχιστον με τα νεότερα. Γενικά κουβαλάω από παλιά τους ήχους που μου αρέσουν και εάν στην πορεία κάτι ηχήσει καλά στα αυτιά μου, από τα καινούργια μουσικά πράγματα, αν και σπανίως βρίσκω διαμαντάκια, το μαζεύω κι αυτό!

      Αλλά γιατί έπιασα πάλι την κουβέντα ενώ έχω ραντεβού με τον Coltrane, δεν ξέρω...

      Αυτά λοιπόν για την ώρα και όπως έχεις ήδη καταλάβει αυτό το βλογ θα το γυρίσω σπιθαμή προς σπιθαμή!
      Σι γιού αράουντ!

      Διαγραφή
    3. Τα ταξίδια στον χρόνο της μουσικής είναι η ουσία αυτού του Blog και εσύ, ανατρέχοντας πίσω στις παλιότερες αναρτήσεις (σα να λέμε, πίσω στον χρόνο του Blog), έχεις μπει κανονικά στο νόημα του. Χαίρομαι πολύ γι' αυτό!

      Μακάρι μόνο να έγραφα συχνότερα εδώ μέσα - δε φαντάζεσαι πόσα είναι που θέλω να γράψω, μα δεν βρίσκω τον χρόνο! Έστω... σιγά σιγά.

      Και πάλι ευχαριστώ. Τα λέμε!

      ps - καιρός για χαλί και θαλπωρή. και αν το συνδυάσεις με την κατάλληλη μουσική (ξέρεις), τότε δε θα θες να βγεις από το σπίτι. ;)

      Διαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...