Nina Simone - Τέσσερις Γυναίκες...

Ήταν το έτος 1966, μια εποχή αφύπνισης, μια εποχή που ο κόσμος φαινόταν πως θα άλλαζε. Τότε ήταν που η Nina Simone έγραψε ένα τραγούδι με τον τίτλο "Four Women".

Η πρώτη από τις γυναίκες είχε χρώμα δέρματος μαύρο. Πληθωρική, γεροδεμένη, δυναμική, μία αρχέγονη μητρική φιγούρα, σεβάσμια και ταλαίπωρη ταυτόχρονα, ικανή να κουβαλάει πλήθος από κακουχίες στις πλάτες της. Το δέρμα της στραφτάλιζε κάτω από τον ήλιο που φλόγιζε τις φυτείες των σκλάβων. Τα χρόνια της χάνονταν στις παρυφές των αιώνων. Τ' ονομα της ήταν Θεία Σάρα.

Η δεύτερη γυναίκα υπήρξε απόγονος της πρώτης. Το χρώμα της κιτρινωπό. Όμορφη, σεξουαλική, μυστήρια, φέροντας μέσα της τον αέρα των αφροαμερικανών προγόνων της, μα και την σκληρή, παγερή αύρα των λευκών τους αφεντάδων. Ο πατέρας της ήταν ένας τέτοιος. Πλούσιος, λευκός, βίασε τη μαύρη μάνα της κάποιο βράδυ και έτσι γεννήθηκε αυτή, απομεινάρι μιας στιγμαίας όρεξης, κάποια νύχτα του ύστερου 19ου αιώνα, κι ενώ η σκλαβιά είχε πια καταργηθεί - στα χαρτιά τουλάχιστον. Ήταν όμορφη και μόνη - όπως όλες σαν αυτήν. Τ' όνομα της ήταν Saffronia.

H τρίτη γυναίκα δεν είχε την ανεξιχνίαστη ομορφιά της δεύτερης. Ήταν αντίθετα προκλητική, ξετσίπωτη. Πίσω από το βαμμένο πρόσωπο της όμως, κάτω απ' τα αχνά χαμόγελα, ανάδευε ο φόβος. Το δέρμα της ήταν μελαψό. Ήταν ένα κορίτσι που ανήκε στους πάντες - αρκεί να πλήρωναν γι' αυτήν. Ήταν μία πόρνη, γυρίζοντας στις κατάμεστες από κόσμο πολιτείες του Νότου, εκεί, στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Δεν είχε όνομα - ή αν είχε, αυτό δε το γνώριζε κανείς. Οι πάντες την αποκαλούσαν "Sweet Thing".

Η τέταρτη γυναίκα, τέλος, είχε χρώμα δέρματος καφέ. Τα μάτια της πετούσαν κεραυνούς. Βίωσε τόσα στη ζωή της, μα δεν ανέχεται άλλα πια. Σαν άλλος μαύρος πάνθηρας, έδειχνε τα δόντια της στο μισόφωτο της νύχτας. Η ζωή ήταν δική της και θα την όριζε η ίδια, όπως αυτή επιθυμούσε... Και αν ένιωθε πικρία, για τους γονείς της, για τους παππούδες της, για τον εαυτό της τον ίδιο και όσα έχει αντιμετωπίσει, δε θα την υπομείνει πια παθητικά. Θα μιλήσει, θα φωνάξει. Θα τραγουδήσει, θα γράψει μουσική.

Η δεκαετία του 60 ήταν πια εδώ. Οι μαύροι δε θα άφηναν τον κόσμο πια να τους μετατρέπει σε στερεότυπα - στερεότυπα σαν τις τέσσερις γυναίκες που περιγράψαμε. Και η τέταρτη αυτή γυναίκα θα βροντόφωναζε περήφανη: "Τ' όνομα μου είναι Peaches!".

Θα μπορούσε, πάντως, να λέγεται και Nina.

Είναι ειρωνικό, πραγματικά, μα ένα από τα μεγαλύτερα αντιρατσιστικά τραγούδια όλων των εποχών είχε απαγορευτεί από πλήθος σταθμών, πάνω στη λογική πως... μεταδίδει στερεοτυπικές αντιλήψεις για τους μαύρους! Αυτά ενώ βρισκόμαστε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 60 και ενώ το κίνημα για τα δικαιώματα των μαύρων αγγίζει, σιγά σιγά, το απόγειο του... Το τραγούδι ανήκε στον δίσκο της Nina Simone “Wild Is The Wind”, που κυκλοφόρησε το 1966. Ήταν η ίδια χρονιά που ιδρύθηκαν οι Μαύροι Πάνθηρες.

"Είμαι βαθιά ενάντια στις αδικίες απέναντι στους μαύρους πληθυσμούς, ή στους πληθυσμούς του τρίτου κόσμου", είχε πει η Nina. "Η έμπνευση για το τραγούδι "Four Women" μου ήρθε ύστερα από συζητήσεις που είχα με μαύρες γυναίκες. Φαινόταν πως όλες μας υποφέραμε από συναισθήματα αυτό-μίσους. Μισούσαμε τις αποχρώσεις μας, μισούσαμε τα μαλλιά, μισούσαμε τα σώματα μας. Συνειδητοποίησα πως μας είχε γίνει κανονική πλύση εγκεφάλου, ώστε να αισθανόμαστε μ' αυτόν τον τρόπο, από ορισμένους μαύρους άντρες και άφθονους λευκούς, άντρες και γυναίκες. Προσπάθησα να μεταφέρω αυτά τα συναισθήματα στο τραγούδι. Και το πιο φοβερό ξέρεις ποιό είναι; Πως ορισμένοι μαύροι ραδιοφωνικοί σταθμοί αρνήθηκαν να το παίξουν. Ισχύει τελικά αυτό που λένε: η αλήθεια πονάει".

My skin is black

my arms are long

My hair is woolly

my back is strong

Strong enough to take the pain

inflicted again and again

What do they call me?

My name is aunt Sarah

My name is Aunt Sarah

Aunt Sarah

My skin is yellow

my hair is long

Between two worlds

I do belong

But my father was rich and white

He forced my mother late one night

And what do they call me?

My name is Saffronia

My name is Saffronia

My skin is tan

my hair is fine

My hips invite you

my mouth like wine

Whose little girl am I?

Anyone who has money to buy

What do they call me?

My name is Sweet Thing

My name is Sweet Thing

My skin is brown

my manner is tough

I'll kill the first mother I see!

My life has been rough

I'm awfully bitter these days

because my parents were slaves

What do they call me?

My name is Peaches