"Jesus Died For Somebody's Sins... But Not Mine"

“Jesus died for somebody’s sins… but not mine”.

Ελάχιστες φορές ένας στίχος υπήρξε τόσο σημαδιακός για την ιστορία της μουσικής και το πνεύμα ενός ολόκληρου κινήματος. Λέξεις που πάλλονται στον υγρό, ηδονικό ρυθμό της επανάστασης, γράμματα που ακτινοβολούν δαιμονικά, μάτια μιας γάτας στο σκοτάδι. Η γάτα στέκεται ακίνητη, η ουρά της τεντωμένη, προκλητική, βέλος τοξεύοντας τον ουρανό, αναπνέοντας τις ηδονές της νύχτας. Και σύ την παρατηρείς να σε κοιτάζει – ατίθαση, αδάμαστη, ανεξάρτητη.

«Δε ξέρω πως τα είχατε κανονίσει μέχρι τώρα, κύριος», φαίνεται να σου λέει. «Μα εγώ ζω για το νυχτερινό αέρα, το τρεχαλητό πίσω απ’ τη σελήνη, το σκαρφάλωμα σε σκιερές, ακανόνιστες κορφές, το σμίξιμο σε απόμερες γωνιές… Δες με! Τρέχω, τρέχω, τρέχω και είμαι λέφτερη. Κρατήστε για πάρτη σας τον κόσμο που χτίσατε οι ίδιοι, τούβλα αρίφνητα το ένα πάνω στ’ άλλο, τούβλα ομοιόμορφα, σφιχτά σα τα κεφάλια σας, φοβούμενα μη τυχόν και μετακινηθούν ένα βήμα παραπέρα και γκρεμιστεί το οχυρό – τοίχοι που υψώνονται σα θεόρατα βουνά.

Εμένα ο κόσμος μου είναι άλλος. Εσάς τοίχος σημαίνει σύνορο, σημαίνει κλείσιμο, σημαίνει προστασία – ο ένας απ’ τον άλλον, μα και απ’ τους εαυτούς σας… Γιατί όσα τείχη βλέπω να υψώνονται έξω από σας, άλλα τόσα βλέπω να υψώνονται μέσα σας.

Εγώ όμως δεν αγαπώ τους τοίχους παρά για τη σκιά που δίνουν, την ευχάριστη, αναπαυτική σκιά πάνω στην οποία απλώνω το κορμί μου! Και τις ωραιότερες σκιές παρέχουν οι τοίχοι που έχουν κατεδαφιστεί, εκείνοι πάνω στους οποίους μπορείς να τριγυρνάς, μέσα έξω, πέρα δώθε! Αυτός είναι ο κόσμος μου… Και αυτός ο κόσμος μου αρέσει».

Η γάτα θα μπορούσε τότε, μπροστά στα έκπληκτα σου μάτια, να έπαιρνε ξάφνου ανθρώπινη μορφή. Θα υψωνόταν και θα σε κοίταζε με εξυπνάδα και ένα σαρκαστικό χαμόγελο. Ποιήτρια της εξέγερσης, μια γυναίκα που δε δίνει δεκάρα για κανέναν, παρά για όσα αγαπά αληθινά, όσα της παρέχουν ανάσα και ζωή – το φεγγάρι, ο δρόμος και ο νυχτερινός της ουρανός. Και το όνομα αυτής της γάτας… Patti Smith.

source

Και ήταν αυτοί οι στίχοι, που ξεκινούσαν λέγοντας πως «ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες κάποιων… μα όχι τις δικές μου», οι στίχοι που ανέδειξαν για πρώτη φορά τη παρουσία της στα μουσικά δρώμενα της εποχής της, τότε, στα μισά ακριβώς της δεκαετίας του 70, όταν κυκλοφορούσε το ντεμπούτο άλμπουμ της με τίτλο “Horses”… Δίσκος-ορόσημο για την εναλλακτική νεοϋορκέζικη σκηνή και το κίνημα που ακόμα δεν είχε λάβει το όνομα του – σύντομα ωστόσο θα καθιερωνόταν με τον τίτλο… “Punk”.

Το εναρκτήριο αυτό τραγούδι, του πρώτου δίσκου της, ονομαζόταν “Gloria”. Και υπήρξε ουσιαστικά διασκευή ενός ομότιτλου τραγουδιού της δεκαετίας του 60, τραγούδι που είχε γράψει ο Van Morrison. Μα αν το αυθεντικό “Gloria” του Van Morrison υπήρξε ένα κλασικό – αν και προκλητικό, για τα δεδομένα των καιρών του – τραγούδι αγάπης, αποπνέοντας το αισθησιακό άρωμα των 60’s, μιλώντας για μια γυναίκα η οποία «τρυπώνει μες στα μεσάνυχτα στο δωμάτιο του εραστή της»… η εκδοχή της Patti Smith υπερέβη αυτό το όριο, μεταμορφώνοντας το, αλλάζοντας τους στίχους του, δημιουργώντας κάτι νέο… κάτι που τεντώνεται και νιαουρίζει προκλητικά μέσα στη νύχτα, κοιτώντας σε με μάτια που αστραποβολούν.

Το όνομα “Gloria” παραπέμπει στον παραδοσιακό θρησκευτικό ύμνο με τίτλο “Gloria In Excelsis Deo” – η Δόξα (=Gloria) είναι εκείνη του Θεού, του Δημιουργού του Κόσμου. Ένας ύμνος με ρίζες ως τον 2^ο και 3^ο αιώνα μ.χ. Στον Van Morrison η “Gloria” μεταμορφώνεται σε μια κοπέλα, την ερωμένη του ποιητή… Μα σα να μην έφτανε αυτό, η Patti Smith, καθόλου τυχαία, επαναφέρει το θρησκευτικό υπόβαθρο, τονίζοντας μας, στον πρώτο κιόλας στίχο, πως «οι αμαρτίες του Χριστού… εμένα δε με αφορούν». 

Και μαζί με τις αμαρτίες δε με αφορούν οι νόμοι τους, οι κανόνες που έχτισαν, τείχη που αγγίζουνε τον ουρανό, φτάνουν ως τα σύννεφα, τις Πύλες του Παραδείσου. Δε με αφορούν τα θεόρατα τους τείχη, γιατί τα μέτρα τους δεν είναι ανθρώπινα. Δε με νοιάζει ο παράδεισος τους, καθώς προτιμώ αυτόν εδώ της γης… Και η δόξα είναι η δόξα που μοιράζομαι, μαζί της, εγώ και κείνη, όταν ανεβαίνει στο δωμάτιο μου τη νύχτα, όταν οι δείκτες σημαίνουν μεσάνυχτα…

Και τότε οι καμπάνες όλες αντηχούν χαρμόσυνα… Και τραγουδούν έναν γνώριμο σκοπό…

And the tower bells chime, 'ding dong' they chime

They're singing, 'Jesus died for somebody's sins but not mine.'….