Lou Reed – Transformer
Έτος – 1972
Είδος – Glam Rock, Art Rock
You hit me with a flower
You do it every hour
Ohh, baby you're so vicious
Νύχτα στη Νέα Υόρκη. Κακόφημα υγρά στενά, λουσμένα σε
απαγορευμένες επιθυμίες, ποτισμένα στη λάμψη πολύχρωμων καμπαρέ. Εκεί
γυροφέρνουν σαν ένοχες σκιές περαστικοί, στην αναζήτηση ξοδεμένων απολαύσεων.
Το θερμό φως από τους οίκους ανοχής και τις φωτεινές επιγραφές μπλέκει με το
γκρίζο των κτιρίων. Από κάπου πέρα, ένας σαξοφωνίστας υφαίνει νότες ποτισμένες
στο αλκοόλ. Δυο τραβεστί φωσφορίζουν στο σκοτάδι, σε κοιτάζουν προκλητικά,
χαμογελάνε χυδαία, απροκάλυπτα.
Τι λες λοιπόν. Είσαι διατεθειμένος να κάνεις μια βόλτα στην
άγρια πλευρά της πόλης? Ή θα στρέψεις το βλέμμα πέρα με αηδία? Θα αφήσεις τα
κακόφημα μέρα και θα γυρίσεις σπίτι σου, στο μικρό σου διαμέρισμα, το καταφύγιο
σου, καταμεσής κτιρίων που κρύβουν το φεγγάρι. Εκεί θα ανάψεις με ανακούφιση το
φως, θα αφήσεις την καμπαρντίνα σου, θα πιάσεις ένα ποτήρι και θα το γεμίσεις
με ποτό. Στο πικάπ δίπλα ένας δίσκος αφήνει ταξιδιάρικους ήχους. Η διάθεση σου
μεμιάς θα ελαφρύνει. Η σκέψη σου θα κατακλυστεί από μια παλιά αγάπη. Μια τέλεια
μέρα που κάποτε μπόρεσες να ζήσεις.
Κάπως έτσι η νύχτα θα κυλήσει. Κι ενώ η πόλη πάλλεται,
τρελαίνεται, χορεύει, εσύ αναπολείς.
Το «Transformer» υπήρξε ένας πραγματικά μοναδικός δίσκος για
την δισκογραφία του Lou Reed. Βρισκόμαστε στο έτος 1972 και στην καρδιά του
πολύχρωμου, λαμπρού και ατίθασου κινήματος της Glam Rock. Φανταχτερά ρούχα,
έξαλλες πόζες, προβολείς και φώτα, σταριλίκι, θεατρινισμός, βαμμένα πρόσωπα
αμφίβολης σεξουαλικής ταυτότητας, προκλητικοί στίχοι, κιθάρες που μπλέκουν με
σαξόφωνα, ροκ μουσική που θυμίζει καμπαρέ, καμπ αισθητική… Ένα είδος που απογειώθηκε τα χρόνια εκείνα
και αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τον νεαρόκοσμο της Βρετανίας, ο οποίος αναζητούσε
κάτι περισσότερο έξαλλο και προκλητικό συγκριτικά με το hard
rock/progressive/blues rock των καιρών.
Τι σχέση μπορεί να έχει όμως το λαοφιλές Glam και η
αισθητική του με τον άνθρωπο που, μόλις λίγα χρόνια πριν, είχε παραδώσει με
τους Velvet Underground ορισμένα από τα πιο αντισυμβατικά δείγματα μουσικής που
είχαν γραφτεί ως τότε? Μουσική απογυμνωμένη από κάθε στοιχείο έξαρσης και
πομπώδους αντίληψης, σαν εκείνη που χαρακτηρίζει το Glam Rock.
Λοιπόν παιδιά, ο κοινός συνδετικός κρίκος ονομαζόταν David
Bowie. Ο Bowie είχε ήδη γνωρίσει την μουσική του Lou Reed από τις μέρες των
Velvet Underground – ένας από τους λίγους που γνώρισαν την μουσική του τότε,
καθώς για την πλειοψηφία του κόσμου οι Velvet Underground παρέμεναν άγνωστοι ως
όνομα. Εν έτει 1972, ο Bowie βρισκόταν στο απόγειο της Glam περιόδου του,
έχοντας λίγο καιρό πριν κυκλοφορήσει το θρυλικό «Ziggy Stardust» άλμπουμ του.
Ερχόμενος λοιπόν σε επαφή με τον Reed, ανέλαβε ο ίδιος την παραγωγή του δίσκου
του.
Το αποτέλεσμα ήταν ο πιο πετυχημένος εμπορικά δίσκος του
Reed, και εκείνος που τον καταξίωσε στις συνειδήσεις του κόσμου. Ήταν επίσης ένα άλμπουμ που απέπνεε αέρα Βρετανίας των καιρών - σε αντίθεση με τις νεοϋορκέζικες στιγμές του παρελθόντος.
Δεν είναι λίγες οι στιγμές που αισθάνεσαι πως ακούς, όχι
κάποιον δίσκο του Lou Reed, μα του David Bowie. Το ξέφρενο σε σημεία πιάνο, ο
χαρακτηριστικός ήχος του σαξοφώνου, οι ρυθμικές κιθάρες, τα μελωδικά ρεφραίν,
οι εσωστρεφείς μπαλάντες, στοιχεία-σήματα κατατεθέν του Glam Rock, όλα δίνουν
δυναμικό παρόν εδώ. To εξώφυλλο από μόνο του, με την ανδρόγυνη, βαμμένη εικόνα
του Lou Reed, είναι ενδεικτικό. Όχι, αυτός δεν ήταν ο ίδιος Lou Reed που λίγα
χρόνια πριν άνοιγε τις πόρτες του χάους, ξεχύνοντας ακατανόητους για τα
δεδομένα των καιρών θορύβους, στο άλμπουμ «White Light/White Heat», παρέα με
τους Velvet Underground…
Και αν το Glam Rock έθεσε στο επίκεντρο της εικόνας του την
ανδρόγυνη φιγούρα και την ξέφρενη νυχτερινή ζωή, ο Lou Reed δεν περίμενε τα 70s
για να μιλήσει για θέματα όπως η ζωή της πόλης, οι πόρνες, το σεξ, οι τραβεστί,
τα ναρκωτικά, και όλα αυτά. Υπήρξαν σήμα κατατεθέν των στίχων του ήδη από το
ξεκίνημα – ίσως να ήταν και ένας από τους λόγους για τον οποίο τον ξεχώρισε ο
Bowie.
Η διαφορά είναι πως εδώ ο Reed μίλησε γι’ αυτά τα θέματα με
έναν τρόπο πολύ περισσότερο εύληπτο και αποδεκτό από το μέσο αυτί, απαλλαγμένος
από τις αντισυμβατικές διαθέσεις του παρελθόντος, επιθυμώντας πάνω απ’ όλα να
μοιραστεί πραγματικά όμορφα τραγούδια. Το “Walk on the Wild Side” σημείωσε
σαρωτική επιτυχία και παρέμεινε ως τέλους το δημοφιλέστερο τραγούδι του. Κι
όμως, το κομμάτι αυτό που παιζόταν ασταμάτητα τα χρόνια εκείνα στο ραδιόφωνο,
στιχουργικά αναφερόταν στον δρόμο που περιγράψαμε στην αρχή του κειμένου, με
τις πόρνες και τους οίκους ανοχής. Το ταξιδιάρικο “Satellite of Love”, ένα
κομμάτι του οποίου ο ρυθμός παραπέμπει στο doo-wop των 50s, είναι μία ακόμα μεγάλη επιτυχία του δίσκου,
και εδώ ο Reed μοιράζεται το μικρόφωνο με τον ίδιο τον Bowie.
Στο εναρκτήριο “Vicious” o Lou Reed άντλησε έμπνευση από τον
πρώην μέντορα του, Andy Warhol – ήταν ο Warhol εκείνος που του είχε προτείνει
να γράψει ένα τραγούδι που θα αναφέρεται σε «μοχθηρά χτυπήματα με ένα
λουλούδι». Το αποτέλεσμα ήταν ένα από τα πιο straight rock κομμάτια του δίσκου,
παρέα με το ξεσηκωτικό “Hangin’ Round”. Σε άλλα πάλι σημεία οι ρυθμοί γίνονται
πιο χαλαροί, τα πνευστά αποκτούν τον πρώτο ρόλο, και το αποτέλεσμα είναι
πανέμορφα τραγούδια σε jazz αποχρώσεις, όπως το τελευταίο “Goodnight Ladies”,
ένα κομμάτι που δεν θα φάνταζε καθόλου παράταιρο σε κάποιον δίσκο του Miles
Davis.
Aξίζει να σημειώσουμε πως αρκετά από τα κομμάτια του δίσκου είχαν γραφτεί (σε ελαφρώς παραλλαγμένες μορφές) ήδη από τα χρόνια των Velvet Underground.
Για το τέλος, άφησα το “Perfect Day”. Ό,τι και να να πω για
την μοναδική αυτή μπαλάντα είναι λίγο. Μία από τις ομορφότερες στιγμές που μας
χάρισε ο Lou Reed, ένα από τα ωραιότερα ερωτικά τραγούδια που έχουν γραφτεί ποτέ.
Σύμφωνα βέβαια με μια θεωρία, ο Reed εδώ δεν αναφερόταν σε κάποια γυναίκα, αλλά
στην ηρωίνη. Γι’ αυτόν τον λόγο το κομμάτι χρησιμοποιήθηκε χρόνια μετά στο
soundtrack της πασίγνωστης ταινίας “Trainspotting”, με θέμα της τα ναρκωτικά.
Πιθανό όμως να αναφερόταν και στην μνηστή του, τον καιρό
εκείνο, τη μέλλουσα γυναίκα του και στην δύναμη του έρωτα να μας κάνει να
αισθανόμαστε ελεύθεροι…
You made me forget myself
I thought I was someone else,
Someone good
Εν τέλει, το “Transformer” συνιστά ένα απαραίτητο άλμπουμ
για κάθε φίλο της μουσικής, και το πρώτο που θα πρότεινα από την δισκογραφία,
είτε του Reed, είτε των Velvet Underground.
Γιατί να ακούσετε τον δίσκο: Γιατί περιλαμβάνει ορισμένες
από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Lou Reed.
Γιατί να μη τον ακούσετε: Δεν ξέρω… Θεωρώ πως ο δίσκος έχει
στοιχεία που μπορεί να αρέσουν σε όλους, πέρα και έξω από γούστα. Μόνο κριτήριο
είναι να αγαπάτε την καλή μουσική.
Ο δίσκος σε μια πρόταση: Take a walk on the wild side…
Top-Moments: Perfect Day, Hangin’ Round, Walk on the Wild
Side, Satellite of Love, New York Telephone Conversation, Goodnight Ladies
 |
| David Bowie - Iggy Pop - Lou Reed |
~
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου